Балаҕан ыйын 21 күнүгэр Былатыан Ойуунускай аатынан Саха театрын артыыстара, бары үлэһиттэрэ сынньалаҥ кэнниттэн үлэҕэ тахсыбыттара. Саха театра 118-с театр дьылын эмиэ бэстибээлинэн уонна гастролунан саҕалыыр буолла. Былырыын Саха Өрөспүүбүлүкэтэ 100 сылыгар аналлаах “Улахан гастролларга” сылдьан Санкт-Петербург, Элиста, Москва куораттарга ыалдьыттаабыта, Хабаровскайга Уһук Илин театрдарын III бэстибээлигэр аан бастаан кыттыбыта. Оттон быйыл балаҕан ыйын 30 күнүгэр Уһук Илин театрдарын сайыннарар сыаллаах, эригийиэн театрдара бары мустар төрдүс бэстибээллэригэр Саха театра Т.Семушкин «Алитет хайаҕа күрүүр” романынан Саха театрын уус-уран салайааччыта, биллиилээх режиссер Андрей Борисов туруорбут испэктээкилин илдьэн көрдөрүөҕэ. Онтон алтынньы 3-5 күннэригэр Бурятияҕа У.Шекспир “Илиир Хоруол”, А.Островскай “Ойуур”, Далан “Тулаайах оҕо” испэктээкиллэринэн гастроллуоҕа. Ол кэннэ Дьокуускайга Саха театра 118-с дьылын алтынньы 13 күнүгэр Утум Захаров “Коркин. Андаҕар” испэктээкилинэн арыйыа.
«Алитет хайаҕа күрүүр” испэктээкил былырыын алтынньыга Москваҕа Аччыгый театр сценатыгар улахан ситиһиилээхтик оонньоммута. Испэктээкили биллиилээх театр кириитиктэрэ уонна араас омук бэрэстэбиитэллэрэ кэлэн улаханнык сэҥээрэн көрбүттэрэ. Саха театрын уус-уран салайааччыта Андрей Борисов Уһук Илин театрдарын бэстибээлигэр эрэгийиэн театрдарыгар уонна көрөөччүлэригэр анаан бу испэктээкили илдьэргэ санаммыта. Чукча сиригэр сэбиэскэй былаас олохтонор кэмин туһунан кэпсэнэр испэктээкил Арктика аҕыйах ахсааннаах норуоттарын билиҥҥи олохторо ааспыт үйэ саҥатыгар буолбут быһыы-майгы нөҥүө дьэҥкэтик сырдатыллан көстөр буолан, аныгы олох кыһалҕаларын көрөөччүгэ итэҕэтиилээхтик тиэрдэр. Хас биирдии аҕыйах ахсааннаах хотугу норуот билиҥҥи глобализация кэмигэр норуот быһыытынан симэлийэн хаалбакка инники кэскиллэрин туһугар охсуһар. Оттон Уһук Илин эригийиэн аҕыйаҕа суох хотугу норуоттар дойдулара буолар. Ол курдук манна эбээннэр, нанайдар, орочилар, удэгэйдэр, коряктар, нивхтар уо.д.а. 30-тан тахса омук төрүт үгэстэрин, дьарыктарын-бултарын илдьэ олороллор.
Балаҕан ыйын 26 күнүгэр Уһук Илин IV бэстибээлэ аһылынна. Манна 9 сиртэн барыта 14 театр кыттыыны ылар. Уһук Илин театрдарын сайдыытын бырагыраамматын салайааччыта Евгений Миронов бэстибээл аны үс сыл, ол эбэтэр 2026 сылга диэри үбүлэниэ диэн иһитиннэрдэ. Оттон бэстибээл уус-уран сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Виктор Рыжаков айар эйгэ, ускуустуба дьоно түмсүүлэрэ эрэгийиэҥҥэ улахан быһыыны-майгыны үөскэтэр, Уһук Илин театрдара инники сайдыыларагар бу түмсүү дьайыыта билиннэ диэн эттэ. Ол курдук бастакы бэстибээли кытта тэҥнээтэххэ көрөөччү ахсаана биэс төгүл улааппыт. Быйыл бэстибээлгэ 360 киһи кыттар буоллаҕына, онтон 180-на – Саха сириттэн. Саха сириттэн саамай элбэх биэс театр кыттыыны ылар: Былатыан Ойуунускай аатынан Саха театра, Ньурбатааҕы көһө сылдьар драматическай театр, Үүнэр көлүөнэ театра, Мирнэй театра уонна “Алгыс” инклюзивнай оҕо театра.
Балаҕан ыйын 30 күнүгэр Хабаровскай саамай улахан көрөөччү саалалаах Музыкальнай театрыгар Саха театра “Алитет хайаҕа күрүүр” испэктээкилин бэстибээл кыттыылаахтарыгар, олохтоохторго анаан көрдөрүө. Манна даҕатан эттэххэ, Андрей Борисов аан дойдуга аатырбыт-сураҕырбыт “Хаарыан хампа күөх кытылым” испэктээкилэ ааспыт үйэ 80-с сылларыгар аан бастаан Хабаровскайга ыытыллыбыт бэстибээлгэ бастакы биһирэбилин ылбыта. Оннук дьылҕаны режисер 40-ча сыл буолан баран хотугу норуоттар дьылҕаларын билиҥҥи кэмнээҕи тыын боппуруостарын көтөҕөр “Алитет хайаҕа күрүүр” испэктээкилигэр баҕарыаҕыҥ.
Надежда Осипова.
