Вы сейчас просматриваете

Бииргэ үлэлиир үөлээннээхпит, Былатыан Ойуунускай аатынан Саха академическай театрын артыыската, Саха норуодунай артыыската, Былатыан Ойуунускай аатынан судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата Зоя Петровна Багынанова тапталлаах уола, СӨ култууратын туйгуна, Арассыыйа Бэдэрэссийэтин кинематографистарын сойууһун чилиэнэ, Саха сирин киинэтин бэтэрээнэ, Саха театрыгар драма артыыһынан, кэнники тыас-уус операторынан айымньылаахтык үлэлээбит

ГЕННАДИЙ ГЕННАДЬЕВИЧ БАГЫНАНОВ

уһун ыарахан ыарыыттан олохтон барбытынан ийэтигэр Зоя Петровнаҕа, кыыһыгар Надеждаҕа, сиэнигэр, аймахтарыгар, чугас дьонугар дириҥ кутурҕаммытын тиэрдэбит.

Геннадий Багынанов 1964 с. олунньу 1 күнүгэр Москва куоракка күн сирин көрбүтэ, Дьокуускай куорат 23 нүөмэрдээх орто оскуолатыгар үөрэммитэ, онтон Амма оройуонун Абаҕа оскуолатын бүтэрбитэ. 1985 с. М.С. Щепкин аатынан үрдүкү театральнай училищены бүтэрэн драма уонна киинэ артыыһын идэтин ылбыта. 1985-1986 сс. Армия кэккэтигэр сулууспалаабыта. Ытык иэһин төлөөн кэлээт 1986-1987 сс. СӨ Нерюнгритааҕы куукула уонна актер театрыгар, 1987-1989 сс. Былатыан Ойуунускай аатынан Саха театрыгар артыыһынан үлэлээбитэ. 1992 с. Арассыыйа Бэдэрээссийэтин Судаарыстыбаннай киинэтин Бүтүн Сойуустааҕы идэни үрдэтэр институтун бүтэрэн киинэ режиссерын идэтин ылбыта. 1990-2004 сс. Сахафильмҥа монтаж оҥорооччунан уонна режиссерунан үлэлээн, саха киинэтэ сайдар суолга туруутугар улахан кылааты киллэрсибитэ. 1997 сылтан «Сахафильм” документальнай, научнай-популярнай киинэлэрин студиятыгар таһаарыылаахтык үлэлээбитэ. Режиссер быһыытынан норуокка киэҥник биллибит “Төлөрүйүү”, “Биһирэм”, “Түүҥҥү кыыс” уо.д.а. киинэлэри устубута. Геннадий Геннадьевич Багынанов саха киинэтин сайдыытыгар кылаата үрдүктүк сыаналанан Арассыыйа киинэтин «Саха сирин кинематографията атаҕар туруутугар уонна сайдыытыгар өҥөтүн иһин» бэлиэтинэн наҕараадаламмыта.

2004-2020 сс. Саха академическай театрыгар тыас-уус операторынан үтүө суобастаахтык уонна бэриниилээхтик үлэлээбитэ. Геннадий Геннадьевич Саха театрыгар үлэлээн таһаарбыт хас биирдии испэктээкилэ толору ситэн-хотон тахсарыгар ураты кыһамньытын уурара. Хас биирдии көстүүгэ тыаһы-ууһу, музыканы чочуйан, дьүөрэлээн чаҕылхайдык биэрэргэ дьулуһара. Ол курдук Геннадий Багынанов айар дьоҕурунан Саха театрын бөдөҥ испэктээкиллэрин: А.Касона “Мастар охтубакка кэхтэллэр”, Ч.Айтматов “Ийэ сирэ”, У.Шекспир «Ромео уонна Джульетта» трагедиятынан “Биирдэ куоракка”, Амма Аччыгыйа “Сааскы кэм”, Э. Ионеско “Макбет” о.д.а. туруорууларын бэлэмнэспитэ. 1998 с. А.Пушкин “Аҕабыыт уонна кини үлэһитэ Балдаа» диэн остуоруйатын туруорбута.

Геннадий Багынанов театр эйгэтигэр бэйэтин кэмин саҥаны саҕалааччыта, биир бастыҥ тэрийээччитэ этэ. 90-с сылларга доҕотторун, үөлээннээхтэрин кытта театрга саҥа көрүүлэри киллэрэр ураты суоллаах-иистээх ”Сата” фестивалы төрүттэспитэ. Оттон киинэ эйгэтигэр ”Как начиналось якутское кино?” диэн Москва кинематографистарын документальнай киинэлэригэр саха киинэтин саҕалааччы быһыытынан интервью биэрбитэ. Ол бүтэһик кэс тыла оҥоһуллан кэлэрин күүтэбит.

Геннадий төһө да ыалдьан сыттар, санаатын түһэрбэккэ, аатырбыт герой Павел Корчагин курдук 16 сыл устата айда-тутта, олох олордо. Бэйэтин кыаҕынан компьютеры баһылаан, ийэтинээн, Зоя Петровналыын, ”Кыйаар мохсоҕоллоро” диэн үс аатырбыт бөҕөстөр, фронтовиктар Мордьонноохоп, Буучугурас, Бычырдаан тустарынан киинэни устан, таҥан таһааран үйэтиппиттэрэ киэҥ биһирэбили ылбыта. Геннадий аан маҥнай көрбөттөргө анаан саха киинэтин тифло тылбааһын оҥорбута. Ол курдук ”Чыҥыс Хаан ыйааҕынан” киинэ кадрдарынан маннык таҥастаах, бачча киһи хайаны дабайда диэн кэпсиир. Ону ийэтэ уруучуканан суруйар. Ол кэннэ эдьиийэ Надежда бэчээттиир, ону эдьиийэ Елизавета диктор быһыытынан ааҕар. Дьэ оннук дьиэ кэргэн бүтүннүү үлэлээн көрбөттөргө анаан тифло тылбаас оҥорбуттара. Итинник курдук доруобай да киһиэхэ наһаа сыралаах үлэнэн көрбөттөргө киинэ бэлэхтээбитэ. Ол үлэлэрэ Хабаровскай куоракка региональнай көрүүгэ бэлиэтэммитэ, биһирэбили ылбыта. Ити курдук художник Николай Курилов түөрт хартыынатын тифло тылбааһын оҥорбута. Кыайан көрбөт дьоҥҥо хайдахтаах улахан бэлэх оҥоһуллубутун киһи сөҕөр эрэ. Ити оронтон турбакка сытан эрэ оҥорбут үлэлэрэ.

Геннадий барахсан үчүгэй көрүүлээх буолан итиччэ уһуннук айымньылаахтык үлэлии сытта, кини ийэтигэр Зоя Петровнаҕа, Ийэ сүдү күүһүгэр, тапталыгар нөрүөн нөргүйэн сүгүрүйэбит, махтанабыт.

Геннадий Геннадьевич уоллаах кыыс оҕолордоох. Уола Ариан врач. Нам улууһун кылаабынай враһа, кийиитэ Якутгражданпроекка үлэлиир. Кыыһа Надежда университет инженерно-техническай факультетын бүтэрбитэ. Билигин Үөрэх министерствотыгар үлэлиир. Күтүөтэ Максим Элбэх функциялаах кииҥҥэ (МФЦ) директоры солбуйааччынан үлэлиир. Оттон сиэннэрэ оскуола үөрэнээччилэрэ.

Геннадий Геннадьевич Багынанов Саха киинэтин сайдыытын бигэ акылаатын туруорсубут бөдөҥ кинорежиссёр, театральнай искусство сайдыытыгар бэйэтин кылаатын киллэрсибит диэйэтэл быһыытынан үтүө аата ааттана туруо. Биһиги кинини, кини сырдык аатын хаһан да умнуохпут суоҕа. Геннадий олоҕун оҕолоро, сиэннэрэ салҕыахтара.